اگر به لیست مواد تشکیلدهنده محصولات پوستی خود و یا قوطی های کنسرو رب نگاه کرده باشید، احتمالا کلمه آنتی اکسیدان را دیدهاید. امروزه کمتر کسی است که کلمه آنتی اکسیدان را نشنیده باشد؛ کلمهای که در تبلیغات محصولات آرایشی و یا صنایع غذایی زیاد استفاده میشود. با این حال ، بسیاری از مردم درباره فواید این ترکیب اطلاعات چندانی ندارند. به همین دلیل در این مقاله تصمیم گرفتهایم تا درباره کاربردهای آنتی اکسیدان روی پوست صحبت کرده و خواص آن را بیان کنیم.
در همین زمان که شما در حال خواندن این مقاله هستید، هزاران متابولیسم درون بدن شما در حال انجام هستند. به تمامی این واکنشها که نیاز به اکسیژن دارند، اکسیداسیون گفته میشود؛ در نتیجه این فرایندهای شیمیایی، سلولهای بدن الکترونهای خود را ازدست داده و ترکیبات زائدی به نام "رادیکالهای ازاد" که به عنوان گونههای اکسیژن فعال نیز شناخته شدهاند، تولید میشوند. اگر بدن نتواند این ترکیبات مضر را به صورت طبیعی از بین ببرد، فرایند استرس اکسیداتیو در بدن ایجاد شده که میتواند به عملکرد آن آسیبهای زیادی وارد کند، باعث بیماریهای جدی شود و در نهایت از طول عمر افراد بکاهد.
اصطلاح آنتی اکسیدان ، یک خاصیت شیمیایی به معنای توانایی شرکت در واکنشها به عنوان دهنده الکترون است. آنتی اکسیدانها طیف وسیعی از مواد را شامل میشوند که قادرند اثرات مضر رادیکالهای ازاد بر روی سلولهای بدن را با دادن الکترون کم کرده یا از بین ببرند. هر کدام از آنها دارای رفتارهای شیمیایی و خصوصیات بیولوژیکی خاصی هستند که باعث میشود بتوانند نوع خاصی از رادیکالها را از بین برده و سلامت بدن را حفظ کنند.
بیشتر آنتی اکسیدانها به طور طبیعی در مواد غذایی وجود دارند و از اکسیداسیون جلوگیری میکنند. آشناترین آنتی اکسیدانها شامل ویتامین C، ویتامین E، ویتامین A، بتاکاروتن و سایر کاروتنوئیدهای مرتبط، سلونیوم و منگنز، کو انزیم Q10، لیپوپیک اسید و فلاوانوئیدها است. علاوه بر این، آنتی اکسیدانها در سبزیجات و میوههای گوناگونی نظیر هویج، انگور، کلم، توت فرنگی، چای سبز، انار، دارچین، فلفل دلمهای، گوجه فرنگی و آجیلهایی مانند گردو به وفور یافت میشوند.
عوامل گوناگونی مانند آلودگی هوا، دود سیگار، مشروبات الکلی، غذاهای سرخ شده و... در افزایش تولید رادیکالهای آزاد نقش دارند؛ اما امروزه یکی از مهم ترین دلایل ایجاد این ترکیبات در بدن انسان، اشعههای پرانرژی نور خورشید مثل پرتو فرا بنفش است که باعث میشود در کوتاه مدت پوست، سلامت و شادابی خود را از دست داده و دچار چین و چروک فراوان شود. به همین خاطر آنتی اکسیدانها به عنوان اصلیترین ترکیبات مراقبت و پاکسازی پوست وارد میدان میشوند. طبق گفته متخصصان مختلف پوست و زیبایی وجود آنتی اکسیدانها در رژیم مراقبت از پوست هر فرد ضروریست. از کاربردهای آنتی اکسیدان روی پوست میتوان به محافظت از پوست در برابر تولید رادیکالهای آزاد، از بین بردن لکهای پوستی، نرم شدن پوست، تحریک تولید کلاژن وکاهش رنگدانه و خطوط ریز اشاره کرد.
این آنتی اکسیدان به صورت طبیعی در همه سلولهای بدن ما وجود دارد و به عنوان نیروگاه برای تولید انرژی، ضروری است. بر همین اساس مسئولیت عملکردهای اساسی پوست مانند فرایندهای رشد و بازسازی یا پشتیبانی از تولید کلاژن را بر عهده دارد. این ترکیب در داخل و خارج سلولها با رادیکالهای آزاد مبارزه میکند. کوانزیم Q10 یک آنتی اکسیدان قوی است که از پوست در برابر پرتوهای خطرناک خورشید محافظت میکند، باعث جلوگیری از پیری زودرس پوست میشود و کمک میکند تا پوست درخشانتری داشته باشید. همچنین میتواند از ایجاد لکههای تیره به علت تولید بیش از حد ملانین جلوگیری کند.
این ویتامین که جزء ترکیبات اصلی اکثر محصولات آرایشی مثل کرمهای مرطوب کننده، کرمهای دور چشم، سرمهای پوستی و ضدآفتابها شمرده میشود؛ پکیج کاملی از کاربردهای آنتی اکسیدان روی پوست را در خود جای داده است. این ترکیب محلول در چربی با خاصیت ضد التهابی خود به حمایت از سیستم ایمنی بدن و پوست کمک میکند و به سرعت جذب پوست میشود. همچنین ممکن است که ویتامین E مانند کو آنزیم Q10 در کاهش آسیبهای ناشی از پرتو UV موثر باشد.
ویتامین C به عنوان یکی از موثرترین مواد برای جوانی پوست و داشتن پوستی شفاف شناخته میشود. برخلاف ویتامین E هیچ تضمینی برای اینکه این آنتی اکسیدان مستقیما به پوست میرود، وجود ندارد؛ با این حال استفاده از سرمها و سایر محصولات موضعی بهترین شیوه برای رساندن آن به پوست است. از کاراییهای متعدد این ترکیب میتوان به بهبود زخمهای پوستی، آرام کردن آفتاب سوختگی، کمک به تولید کلاژن، فراهم کردن هیدراتاسیون، کاهش قرمزی پوست و ... اشاره کرد. طبق تحقیقاتی که در سالهای اخیر انجام شد، اغلب افرادی که بدن و پوست سالمی دارند خونشان دارای غلظت بالایی از ویتامین C است.
حتما تا به حال نام بیماری آکنه به گوشتان خورده است؛ بیماری وحشتناک التهابی و پوستی که از مشهورترین بیماریهای پوستی در سرتاسر دنیاست. ویتامین A به عنوان یک آنتی اکسیدان و یک ماده مغذی با مبارزه با رادیکالهای ازاد به سلامت پوست و با جلوگیری از التهاب ، به عدم ابتلا به بیماری آکنه کمک کند و در بسیاری از سرمها و روغنهای صورت ضد پیری وجود دارد. این ویتامین در میوه و سبزیجات با رنگهای زرد و نارنجی به وفور یافت میشود.
این آنتی اکسیدان قوی که به خانواده کاراتنوئیدها تعلق دارد، در رنگدانههای گیاهان یافت میشود. این ترکیب با خاصیت ضدپیری خود به شادابی پوست کمک زیادی میکند و از پوست در برابر پرتوهای مضر خورشیدی محافظت میکند.
این ترکیب، گروهی از مولکولها هستند که در ساختار گیاهانی مانند چای سبز، سویا و... وجود دارند و قادر به حفاظت از آنها در برابر اشعه ماورابنفش هستند؛ به همین علت محققان حدس میزنند که همین واکنش حفاظتی را نیز در برابر پوست انسان انجام میدهند . همچنین ممکن است که آنها درترمیم DNA اسیب دیده نقش داشته باشند.