تغییرات هورمونی و شرایط جسمانی میتوانند باعث مشکلات پوستی و ایجاد لک های روی پوست بعد از بارداری شوند. معمولا این لکهها تیرهتر از رنگ پوست معمولی شما هستند و ممکن است به رنگ قهوهای یا خاکستری به نظر برسند. همچنین قرار گرفتن در معرض اشعهی خورشید باعث تیرهتر شدن لکهها میشود؛ بنابراین اگر در معرض نور خورشید هستید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و اگر پس از مدتی لکهها از بین نرفتند بهتر است به پزشک مراجعه کنید. در ادامه به روشهای پاکسازی پوست، دلیل لک های بارداری و درمان لک های پوستی در زمان بارداری میپردازیم.
لک های روی پوست بعد از بارداری شما بهطور کامل از بین نمیروند؛ اما در ماهها و سالهای بعد از بارداری کمرنگتر میشوند. در ابتدا آنها میتوانند رنگهایی از قبیل صورتی، قهوهای مایل به قرمز، سیاه یا بنفش داشته باشند و معمولا بهمرورزمان محو میشوند و نیازی به درمان لک نیست.
کرمها و لوسیونهای زیادی وجود دارند که اظهار میشود ترکهای پوستی را از بین میبرند و اغلب حاوی موادی مانند کره کاکائو، روغن زیتون و روغن بادام هستند. با این حال، اکثر این کرمها اساساً مرطوبکننده هستند و ممکن است باعث شوند پوست شما صافتر شود. اما شواهد کمی وجود دارد که تأیید کند آنها تأثیر زیادی روی کاهش لک های روی پوست بعد از بارداری و یا درمان لک های پوستی در زمان بارداری دارند؛ با این وجود کرمهای تجویزی حاوی اسید هیالورونیک ممکن است موجب کمرنگ شدن لکها شوند، اگرچه آنها را از بین نمیبرند.
درمانهای پوستی دیگر نیز ممکن است به درمان لک های روی پوست بعد از بارداری کمک کنند. در برخی آزمایشها نشان دادهشده که میکرودرم ابریژن (که در آن لایهنازکی از پوست برداشته میشود) و میکرونیدلینگ (سوراخ کردن پوست با سوزنهای ریز) برای بهبود ظاهر لکها اثرگذارند. از طرفی لیزر یا نوردرمانی گزینه دیگری است و اگر در اوایل زمان ایجاد لکها استفاده شود، کمککننده خواهد بود.
در ضمن کرمهای حاوی ترتینوئین فقط با نسخه قابلخرید هستند؛ اما ترتینوئین میتواند باعث ایجاد نقایص مادرزادی در نوزادان شود. بنابراین نباید برای درمان لک های پوستی در زمان بارداری استفاده شود. استفاده از کرمهای رتینوئید در دوران شیردهی نیز توصیه نمیشود؛ پس بهترین کار مشورت با پزشک برای دسترسی به پروسه درمان مناسب است.
همانطور که گفته شد، نواحی روی بدن شما که در دوران بارداری لک دار شدهاند باید در ماههای بعد از تولد نوزاد به تدریج محو شوند؛ اما هنگام بررسی دلیل لک های بارداری باید در نظر داشت که این لکهها به دلیل سطوح بالای هورمونهای بارداری در بدن شما ایجاد میشوند که پس از زایمان کاهش مییابد. همچنین اگر پوست تیره یا قهوهای دارید یا اگر خیلی راحت برنزه میشوید، احتمال ابتلا به لک های روی پوست بعد از بارداری در شما بیشتر است.
در هر صورت، سعی کنید پوست خود را از نور خورشید دور نگهدارید، زیرا قرار گرفتن در معرض اشعهی خورشید باعث تیره شدن لکهها میشود. اگر بیش از 10 دقیقه زیر نور خورشید هستید، کلاه بپوشید، پوست خود را بپوشانید و از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. درنهایت لازم به ذکر است اگر شروع به استفاده از قرص کردهاید، دلیل لک های بارداری شما میتوانند این قرصها نیز باشد.
آنژیوم عنکبوتی وضعیتی است که در آن رگهای خونی کوچک بسیار نزدیک به سطح پوست جمع میشوند و یک علامت قرمز مانند تارعنکبوت بر پوست جای میگذارند. این به این دلیل است که تغییرات هورمونی میتوانند باعث افزایش وزن، افزایش فشار در رگها و بزرگ شدن رگهای خونی در سطح پوست شوند؛ البته درنهایت رگهای خونی متورم ممکن است سه تا شش ماه پس از زایمان بهبود یابند.
ملاسما به دلیل افزایش سطح هورمونهای بارداری استروژن و پروژسترون در بدن رخ میدهد که ملانوسیت ها را فعال میکند و باعث ایجاد لک های روی پوست بعد از بارداری میشود. ملاسما بعد از تولد باعث میشود زیبایی ظاهری مادران تحت تأثیر قرار گیرد و این وضعیت با قرار گرفتن در معرض نور خورشید تشدید میشود. اشعه ماوراءبنفش خورشید نیز باعث میشود ملانوسیت ها رنگدانه ملانین را تولید کنند که به نوبه خود باعث ایجاد ملاسما میشود؛ بنابراین، برای پیشگیری از ایجاد ملاسما، مادران حتی در دوران بارداری و پس از زایمان باید بهطور مطلق از نور آفتاب دوری کنند.
درماتیت نیز در اثر تغییرات هورمونی میتواند ایجاد میشود که درنهایت باعث ایجاد لکههای قرمز و پوستهپوسته شدن سطح پوست میشود. برای جلوگیری از ایجاد لک های روی پوست بعد از بارداری از این قبیل، مادران میتوانند از یک مرطوبکننده حاوی مواد محافظتکننده در برابر نور خورشید را انتخاب کنند تا به کاهش آسیب پوست کمک کند.
اگر لکهها بهاندازهای که میخواهید در طول یک سال کمرنگ نشدند، میتوانید از پزشک خود بخواهید که شما را به یک متخصص پوست معرفی کند. متخصص پوست ممکن است به شما پیشنهاد کند که از کرم سفیدکننده روی لکههای تیره پوست استفاده کنید. کرمهایی سفیدکننده حاوی موادی مانند (هیدروکینون)، رتینوئید (ترتینوئین) و استروئید (فلوسینولون استونید) مناسب هستند.
فروش کرم حاوی هیدروکینون ممنوع است و فقط میتوانید توسط نسخه پزشک آن را خریداری کنید. شواهد کافی برای بیان اینکه آیا هیدروکینون در دوران شیردهی بیخطر است یا خیر وجود ندارد، بنابراین اگر این مسئله در مورد شما صدق میکند بهتر است از مصرف آن اجتناب کنید.
این کرمها همچنین ممکن است عوارض جانبی مانند خشکی پوست را نیز ایجاد کنند. از این رو خرید بدون نسخه محصولات روشنکننده پوست بههیچوجه توصیه نمیشود، بنابراین بهتر است فقط از محصولاتی استفاده کنید که پزشک تجویز کرده است.
اگر مشکل پوستی شما برطرف نشد، یا اگر علائم دیگری دارید که نگرانکننده است، بهتر است هر چه سریعتر به پزشک خود مراجعه کنید. در نظر داشته باشید که خشکی پوست اگر با علائم دیگری همراه باشد، گاهی اوقات میتواند نشانه کمکاری تیروئید باشد. از این رو پزشک شما میتواند آزمایش خون انجام دهد تا بررسی کند که آیا مشکل تیروئید دارید یا خیر. سایر علائم و نشانههای معمولی که باعث بروز مشکل تیروئید میشود عبارتاند از: خستگی مفرط، حساسیت به سرما و افزایش وزن غیرمعمول. البته نیازی به درمان لک های پوستی در زمان بارداری نیست؛ چراکه اغلب این لکهها از بین میروند و معمولاً نیازی به درمان ندارند. با این حال، اگر از تغییر پوست خود ناراحت هستید یا اگر این تغییرات بر زندگی روزمره شما تأثیر میگذارند، با پزشک عمومی خود صحبت کنید.