کلاژن یکی از مهم ترین اجزای ساختمانی پوست، استخوان و دندان، ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها است. در واقع کلاژن مانند چسبی است که بافت های مختلف بدن را در کنار هم نگه می دارد. یکی از ویژگی خاص این پروتئین خاصیت بازجذبی است، به این معنی که به اجزای کوچک تر تبدیل شده، تغییر شکل می دهد و دوباره جذب بدن می شود. این ویژگی خاص باعث شده که این پروتئین مناسب استفاده در طیف متنوعی از درمان های پزشکی باشد.
فاکتور هایی که در کاهش و یا از بین رفتن کلاژن پوست نقش دارند:
افزایش سن هر چه سن بالاتر می رود بدن کلاژن کمتر و با کیفیت پایین تری تولید می کند که باعث کم شدن استحکام و انعطاف پذیری پوست می شود. سرعت این فرآیند نیز بستگی به ژنتیک فرد دارد.
عوامل محیطی مثل قرار گرفتن در معرض اشعه های UV و هوای آلوده که سرعت پیری پوست را افزایش می دهند.
رژیم غذایی غلط استفاده ی زیاد از شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده مانند آرد سفید باعث کاهش کلاژن بدن می شوند چرا که در توانایی کلاژن در ترمیم خود تداخل ایجاد می کنند.
سبک زندگی نادرست برای مثال سیگار کشیدن باعث تاخیر در ترمیم زخم های پوستی می شود و یکی از عوامل ایجاد کننده ی چین و چروک است.
همه ی این عوامل هم چنین با تشکیل رادیکال های آزاد سرعت تجزیه ی کلاژن را افزایش می دهند. البته بعضی اختلالات خود ایمنی مانند بیماری لوپوس نیز کلاژن بدن را کاهش می دهند.
بهترین منابع کلاژن طبیعی (مواد غذایی حاوی کلاژن)
1- عصاره استخوان، محبوب‌ترین مواد غذایی حاوی کلاژن
به گفته کارشناسان عصاره استخوان ممکن است منبع قابل اطمینانی برای کلاژن نباشد اما همچنان این مورد یکی از محبوب‌ترین مواد کلاژن ساز است. این عصاره با جوشاندن استخوان‌های دام و طیور در آب درست می‌شود و از آن کلاژن به دست می‌آید. اگر می‌خواهید این کار را در خانه انجام دهید عصاره استخوان را با ادویه جات طعم‌دار کنید.
از آنجا که عصاره استخوان از استخوان ها و بافت پیوندی ساخته شده است، کلسیم، منیزیم، فسفر، کلاژن، گلوکوزامین، کندرویتین، اسیدهای آمینه و مواد مغذی دیگر دارد که همگی مفیدند.
کیفیت عصاره‌ها بستگی به کیفیت استخوان‌های مورد استفاده دارد.
۲- مرغ، یکی از پرطرفدارترین مواد غذایی حاوی کلاژن
بسیاری از مکمل‌های کلاژن از گوشت مرغ به دست آمده‌اند چون این گوشت سفید لذیذ و پرطرفدار از این پروتئین ارزشمند است. اگر تا به حال مرغ پاک کرده باشید متوجه شده اید که چقدر بافت پیوندی دارد. این بافت‌ها مرغ را به‌عنوان منبع غنی از کلاژن در رژیم غذایی تبدیل می‌کنند.
جالب است که بدانید از گردن و غضروف مرغ به‌عنوان منبع کلاژن برای درمان آرتریت استفاده می‌شود.
۳- ماهی و صدف
مانند سایر حیوان‌‌ها، ماهی و صدف استخوان و رباط‌هایی سرشار از کلاژن دارند.
مثلا می‌توانید با خوردن یک ساندویچ ماهی تن یا ماهی سالمون ناهار میزان قابل قبولی کلاژن جذب کنید. توجه کنید گوشت ماهی کلاژن کمتری نسبت به قسمت‌های دیگر بدن آن مانند سر، فلس یا کره چشم دارد.. محققان از پوست ماهی به‌عنوان منبع پپتیدهای کلاژن استفاده می‌کنند.
۴- سفیده تخم مرغ
با اینکه تخم مرغ به اندازه بسیاری از محصول‌های حیوانی حاوی بافت‌های همبند ندارد اما مقدار زیادی پرولین دارد که یکی از اسیدهای آمینه لازم برای تولید کلاژن است.
۵- مرکبات، از بهترین مواد غذایی حاوی کلاژن
ویتامین C نقش مهمی در تولید پروتئین کلاژن دارد و مقدار دریافت آن بسیار مهم است. این موضوع ویتامین c را در زمره یکی از بهترین مواد غذایی حاوی کلاژن قرار می دهد.
مرکبات مانند پرتقال، گریپ فروت و لیمو غنی از این ماده مغذی‌اند. پیشنهاد می‌کنیم در وعده صبحانه از یک گریپ فروت استفاده کنید یا به سالادتان پرتقال اضافه کنید.
۶- انواع توت‌ها
انواع توت‌ها هم یک منبع عالی برای دریافت ویتامین ث به شمار می‌روند. توت فرنگی ویتامین C بیشتری نسبت به پرتقال ها دارد. تمشک، زغال اخته و توت سیاه هم سرشار از ویتامین ث هستند.
علاوه‌بر این توت ها آنتی اکسیدان‌های زیادی دارند که از پوست در برابر آسیب محافظت می‌کنند.